Hoe financieel fit & vitaal is jouw team? ‘Het draait niet om méér verdienen, maar om slimme keuzes maken.’
Financiële fitheid en werkgeluk gaan hand in hand. Dat is de filosofie achter het Financieel Fit & Vitaal-programma Ecclesia Risk & Benefits. Twintig jaar later zien ze daar hoe steeds meer bedrijven financiële fitheid bovenaan hun agenda zetten. Maar hoe help je medewerkers om inzicht te krijgen in hun financiële situatie? En wanneer ben je financieel fit en vitaal? Ilona Schapendonk, consultant Financieel Fit & Vitaal, spreekt dagelijks werkgevers. Marcel Biesbroek, financieel planner, helpt medewerkers één-op-één om grip te krijgen op hun financiële toekomst. Hun belangrijkste inzicht: financiële fitheid draait om veel meer dan alleen inkomen.
‘Er staat geen muur tussen werk en privé’
Wat was voor Ecclesia de reden om te beginnen met het Financieel Fit en Vitaal programma?
Ilona: Het programma startte twintig jaar geleden, vanuit de overtuiging dat arbeidsvoorwaarden en privé-financiën op elkaar aan moeten sluiten. Als je thuis financiële zorgen hebt, neem je die mee naar je werk. En andersom: stress op het werk heeft impact op je thuissituatie. Ecclesia zag dat financiële onzekerheid een grote invloed heeft op de vitaliteit en inzetbaarheid van medewerkers. Daarom zeggen wij: er staat geen muur tussen werk en privé. Het is één geheel, en door dat te erkennen, kun je medewerkers echt ondersteunen in hun financiële fitheid.
Volgens jullie programma bestaat financiële fitheid uit de drie pijlers: wendbaar, weerbaar en zelfverzekerd. Wat houden deze pijlers in?
Ilona: ‘Wendbaarheid gaat over de capaciteit om je aan te passen aan veranderingen, zowel positieve als negatieve. Denk aan een nieuwe baan, een scheiding of een onverwachte uitgave. Hierbij is het belangrijk dat je inzicht hebt in je eigen financiële situatie en de mogelijkheden en regelingen bij je werkgever. Weerbaarheid draait om het kunnen opvangen van financiële tegenvallers. Kun je rondkomen als je inkomen tijdelijk minder wordt? Veel mensen blijven in een baan hangen uit angst voor onzekerheid, terwijl financieel inzicht kan laten zien dat een stap zetten soms best kan.’
Marcel: ‘Zelfverzekerdheid ontstaat als je grip hebt op je financiën. Mensen steken vaak hun kop in het zand, omdat ze denken dat geldzaken te ingewikkeld zijn. Maar juist dát zorgt voor stress. Ik sprak laatst een stel waarbij de man zei: ‘Ik zie het allemaal wel,’ terwijl de vrouw juist zekerheid wilde. Toen we samen doorrekenden wat er zou gebeuren als zij zou wegvallen, besefte hij pas hoe kwetsbaar zijn situatie was. Die bewustwording zette aan om samen financieel fit te worden door maatregelen te treffen. Er ontstond rust bij haar en begrip en inzicht bij hem. Dat is financiële fitheid: weten waar je staat en niet voor verrassingen komen te staan.’
Wat zijn de gevolgen voor zowel medewerkers als werkgevers als iemand geen financieel inzicht heeft?
Ilona: ‘Mensen die financiële zorgen hebben, nemen die mee naar hun werk. Dat zorgt voor stress, minder productiviteit en kan zelfs leiden tot verzuim. Dat brengt voor werkgevers ook weer een hoop nadelen mee. Maar het gaat niet alleen om acute geldproblemen. Als medewerkers hun mogelijkheden niet kennen binnen de regelingen van hun werkgever, doen ze vaak niets. Ze nemen bijvoorbeeld niet deel aan regelingen of benutten hun arbeidsvoorwaarden niet optimaal, simpelweg omdat ze de impact niet overzien.’
Marcel: ‘Precies, mensen vragen zich af: What’s in it for me? Als je geen inzicht hebt, weet je niet waar je kansen en risico’s liggen. Dat betekent niet dat je per se ongelukkig bent, maar het kan wel zorgen voor gemiste mogelijkheden. Andersom, als je wél inzicht hebt, kun je bewust kiezen: voor een nieuwe baan, een andere pensioenregeling, of simpelweg meer financiële rust.’
Ilona: ‘Voor werkgevers is dat net zo belangrijk. Medewerkers gaan uit zichzelf vaak niet aan de slag met arbeidsvoorwaardelijke regelingen, zoals bijvoorbeeld generatieregelingen, RVU-regelingen of pensioenregelingen. Als je wilt dat mensen meedoen, keuzes maken en zich bewust worden van de consequenties, moet je ze begeleiden. Anders blijven veel mogelijkheden onbenut. Neem bijvoorbeeld de generatieregeling. Hoewel deze bedoeld is om oudere medewerkers minder te laten werken met behoud van een deel van hun inkomen, maken maar weinig mensen er gebruik van. Vaak omdat ze niet precies weten wat het voor hen betekent. Door helder inzicht te bieden in de financiële impact en de voordelen op de lange termijn, groeit de deelname en kunnen medewerkers bewuster kiezen voor een regeling die bij hen past.’
‘Geld is een middel, geen doel’
Wat zijn de meest voorkomende financiële valkuilen en risico’s, en hebben jullie daar concrete voorbeelden van?
Ilona: ‘De grootste valkuil voor werkgevers is dat er helemaal niet over geld gesproken wordt. Daar ligt namelijk vaak een taboe op. Medewerkers denken vaak: ‘daar praat je niet over met je baas.’ Het gevolg is dat ze pas aan de bel trekken wanneer het al te laat is. Financiële problemen neem je mee naar het werk, dat betekent dus slechtere prestaties en uiteindelijk misschien zelfs verzuim.’
Marcel: Gebrek aan financieel inzicht is een risico voor medewerkers. Veel mensen denken dat ze sparen, maar in werkelijkheid blijft hun saldo gelijk. Ze hebben geen duidelijk beeld van hun uitgaven aan vakanties, uit eten gaan of kleine aankopen. Een ander risico is blijven hangen in een baan uit angst er financieel op achteruit te gaan. Maar minder werken of overstappen kan soms juist gunstiger zijn door toeslagen of belastingvoordelen. Zo sprak ik een stel met een kind met zware beperkingen. Door het wegvallen van opvangkosten en extra toeslagen hielden ze slechts €300 per maand minder over toen één van hen stopte met werken, terwijl hun stressniveau drastisch daalde. Dit bewijst dat financiële fitheid niet alleen gaat om meer verdienen, maar om bewuste keuzes die passen bij je leven. Geld is een middel, geen doel. Meer rust en zekerheid kunnen waardevoller zijn dan een hoger inkomen zonder overzicht.
Adviseren jullie vaak dat beide partners aanwezig zijn bij een gesprek? Ik kan me voorstellen dat jullie soms een breekijzer zijn bij meningsverschillen over geld.
Marcel: We raden partners altijd aan om samen te komen. Het gaat om het gezinsinkomen, je maakt samen keuzes en ben aan elkaar verbonden ookal denk je misschien van niet. Als iemand bijvoorbeeld denkt financieel onafhankelijk te zijn van de ander, vragen we: Jullie hebben een gescheiden rekening, maar als je partner zonder werk komt te zitten, wat doe je dan? Ga je dan alleen op vakantie of uit eten? Dat besef zorgt voor echte gesprekken.’
‘Geen onhaalbare beloftes’
Geven jullie weleens een waardeoordeel, bijvoorbeeld over een te hoge hypotheek?
Marcel: ‘Ja, zeker. Wij kijken naar de totale financiële situatie. Een hypotheek, andere schuld en vermogen nemen we altijd mee. Uiteraard ook inkomen en pensioen. We zijn daarin heel duidelijk: als iets goed gaat, benoemen we dat, maar als iets financieel onverantwoord is, zeggen we dat ook. Over een wens die niet haalbaar is, blijven we geen mooie beloftes maken.’
Hoe zetten HR-afdelingen het Financieel Fit en Vitaal programma in binnen bedrijven?
Ilona: ‘Dat verschilt enorm. Sommige bedrijven hebben een actief beleid rond duurzame inzetbaarheid en bieden financiële fitheid aan als onderdeel van een breder programma. Bijvoorbeeld specifiek voor 55-plussers die over hun pensioen nadenken of als keuze binnen een vitaliteitsbudget. Andere werkgevers komen bij ons met een heel concrete hulpvraag, zoals een medewerker die financieel vastloopt of dreigt arbeidsongeschikt te raken. Dan komt er een HR-manager in de lucht die zegt: Ik heb hier een medewerker die niet meer weet hoe het verder moet. Kunnen jullie helpen?’
Wat dit programma extra waardevol maakt voor werkgevers, is dat ze er geen extra werk aan hebben. Wij nemen ze alles uit handen: aanmelden, afspraken plannen, bevestigingen, evaluaties en management rapportages verzorgen. Bedrijven worden helemaal ontzorgd.
Ook aan de slag met financiële fitheid en vitaliteit?
Financiële fitheid en vitaliteit is dus niet alleen goed voor het werkgeluk van je medewerkers, maar ook voor hun prestaties, en daarmee ook voor je bedrijf. Ook werk maken van financiële fitheid en vitaliteit? Benieuwd? Meld je aan voor ons webinar. Op 20 maart van 11.00 tot 12.30 uur nemen we je samen met onze partner en risk- & benefits adviseur Ecclesia mee in dit onderwerp.
Gerelateerde artikelen
Cyberweerbaar worden voor het mkb
Waarom je moet investeren in financieel fitte medewerkers
