Een integrale aanpak voor de nieuwe Kamercommissie Digitale Zaken
Deze week komt de nieuwe Kamercommissie Digitale Zaken voor het eerst bij elkaar. We hopen dat ze haar taak breed opvat en zowel de bedreigingen als kansen van digitalisering met een integrale aanpak zal benaderen.
De snel veranderende samenleving en nieuwe technologieën roepen soms vragen op. Problemen met mededinging, cybersecurity, democratische beïnvloeding en kunstmatige intelligentie krijgen veel aandacht in zowel de politiek als de media. Tegelijkertijd konden we het afgelopen coronajaar door digitalisering op afstand werken, winkelen en videobellen met familie en vrienden. De samenleving digitaliseert in hoog tempo en dat biedt kansen. Na de verkiezingen van maart is de Tweede Kamer een kersverse Kamercommissie Digitale Zaken rijker. Deze Kamercommissie heeft juist nu het momentum om de kansen en bedreigingen van digitalisering integraal te lijf te gaan. Ze kan verdere – verantwoorde – digitalisering van zorg, onderwijs, mobiliteit, overheid en klimaat versnellen.
Kansen en bedreigingen
Veel ontwikkelingen die als bedreiging worden gezien, worden opgepakt door de Europese Unie. Zo kwam de Europese Commissie met de Digital Markets Act (mededinging), de Digital Services Act (verantwoordelijkheid van platformen), de NIS (cybersecurity) en met een kader rondom Artificial Intelligence. De aanpak van deze kernvragen door Brussel staat garant voor gelijke regels in Europa, waardoor ondernemers door de gehele EU verantwoord digitaal kunnen ondernemen. De nieuwe Kamercommissie kan de komende jaren voor al deze dossiers de relevante bewindspersonen met een scherpe boodschap naar Brussel sturen en zo invloed uitoefenen op deze trajecten. De politiek houdt zich over het algemeen minder bezig met de kansenkant, terwijl ook deze kant haar volle aandacht vraagt. Want de toekomst van onze maatschappij, economie en werkgelegenheid zijn grotendeels digitaal. De Kamercommissie Digitale Zaken moet politieke sturing geven aan maatschappelijke uitdagingen als het verdienvermogen van Nederland in de 21e eeuw, de digitalisering van het mkb en een digitaal basisniveau voor alle leerlingen in Nederland.
Vlieg maatschappelijke uitdagingen op nieuwe manieren aan
Het effect van een extra strook asfalt op het afnemen van files is historisch bekend en goed te meten. De positieve effecten van nieuwe digitale oplossingen zijn lastiger te berekenen. Het gevolg is dat al bekende oplossingen voor de politiek favoriet blijven. Om deze gewoonte te doorbreken, moet er meer aandacht worden gegeven aan het onderzoeken van kansrijke digitale oplossingen voor maatschappelijke problemen. Zo kunnen we veel leren van de noodgedwongen digitale omslag van begin vorig jaar in bijvoorbeeld de mobiliteit, energie en de zorg. Op deze manier kunnen we de cirkel van ‘als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg’ doorbreken.
Help mkb-bedrijven met digitalisering
Mkb-bedrijven zijn zwaar getroffen door de coronacrisis, maar hebben veel veerkracht getoond. Ze grijpen massaal digitale mogelijkheden aan om hun zaak draaiende te houden. Na de crisis moet het mkb digitalisering blijven omarmen. Daar hebben ze extra hulp bij nodig, zeker nu ondernemers een stevige jas hebben uitgedaan. Voor de Kamercommissie Digitale Zaken ligt hier een belangrijke taak. Zij kan sturen op het beschikbaar maken van digitale middelen en digitale vaardigheden binnen het mkb. De Kamercommissie zorgt er op deze manier voor dat de motor van onze economie zich blijft ontwikkelen.
Gebrek aan digitale vaardigheden is een maatschappelijk probleem
Het aanpassen van het lespakket blijkt een lastige opgave in Nederland. Terwijl er in ons land vooral wordt overlegd, is digitale geletterdheid in landen om ons heen al lang en breed onderdeel van het primair en voortgezet onderwijs. In Nederland is het afhankelijk van de school of leerlingen les krijgen in digitale geletterdheid, wat kansenongelijkheid tot gevolg heeft. De invoering van een vak digitale geletterdheid in het primair- en voortgezet onderwijs kan niet wachten tot besluitvorming eind 2023. Hoe eerder we hier mee beginnen, hoe meer scholieren mee kunnen met de digitale transitie en kan ongelijkheid worden tegengegaan. De Tweede Kamer organiseert zich om digitalisering volwassen te kunnen benaderen en een verantwoorde digitale transitie te begeleiden. De governance en ideeën aan de zijde van het kabinet verdienen dezelfde mate van aandacht. In de coalitie-onderhandelingen hopen we dat dit ook aan bod komt. Als zowel het kabinet als de Kamercommissie Digitale Zaken zich gaan bezighouden met de kansen en mogelijke problemen van digitalisering, kan er een mooie balans ontstaan die de basis vormt voor een verdere digitale transitie.