Voorjaarsnota en Klimaatnota 2025: kansen én zorgen voor de digitale sector
Op vrijdag 18 april presenteerde het kabinet de Voorjaarsnota, dat diverse interessante ontwikkelingen laat zien op het gebied van digitalisering in verschillende sectoren. Een week later, op 25 april, werd de inhoud van de Klimaatnota gedeeld. In een tijd waarin digitalisering cruciaal is voor het oplossen van grote maatschappelijke uitdagingen zoals arbeidsmarkttekorten, vergrijzing en vergroening, kijkt NLdigital met extra belangstelling naar de plannen van het kabinet.
René Corbijn, adjunct-directeur NLdigital: “De Voorjaarsnota 2025 laat een gemengd beeld zien voor de digitale sector. Positief zijn de fiscale stimulans voor medewerkersparticipatie bij startups en scale-ups en de extra €100 miljoen voor de WBSO. Tegelijkertijd maken we ons zorgen over het ontbreken van gerichte investeringen in AI, terwijl omringende landen hier miljarden in steken. Nederland dreigt achterop te raken in de digitale transformatie, juist nu we met arbeidsmarkttekorten en vergrijzing voor de deur staan. Een ambitieuze AI-strategie is geen luxe maar noodzaak voor onze toekomstige economische slagkracht.”
Zorg
In de zorgsector zijn de middelen voor digitalisering gebundeld in een breder pakket van €238 miljoen, gericht op het versterken van gegevensuitwisseling. Dit is een wijziging ten opzichte van de eerdere begroting uit september 2024, waarin nog specifiek €162 miljoen was gereserveerd voor kunstmatige intelligentie in de ouderenzorg. Daarnaast zijn er nieuwe investeringen aangekondigd: €105 miljoen voor verbetering van het persoonlijk gezondheidsoverzicht (PGO), €38 miljoen om te voldoen aan Europese eisen rondom de Europese ruimte voor gezondheidsgegevens (EHDS), €11 miljoen voor betere gegevensuitwisseling in Caribisch Nederland en €12 miljoen voor versterking van gegevensbeveiliging.
Onderwijs
In algemene zin zullen de bezuinigingen in het onderwijs een negatief effect hebben op de toekomstige arbeidsmarkt. Daarnaast zijn er geen expliciete mee- of tegenvallers voor digitalisering in het onderwijs. Wel is er een meevaller van €6,3 miljoen voor de invoering van de basisvaardigheden op prioriteitsscholen, maar wordt niet duidelijk voor welke basisvaardigheden dit geldt.
AI-faciliteit
Wat betreft AI-ontwikkelingen valt op dat de overheid geen geld beschikbaar stelt voor een AI-fabriek in Nederland. Dit staat in schril contrast met omringende landen waar miljarden publieke gelden worden geïnvesteerd in kunstmatige intelligentie. Gezien de verwachte arbeidsmarkttekorten in alle sectoren en de vergrijzing die op ons afkomt, is AI niet slechts een ‘nice to have’ maar een noodzakelijke technologie om de arbeidsproductiviteit te verhogen en onze welvaart en welzijn op langere termijn veilig te stellen.
Fiscale regeling startups en scale-ups
Goed nieuws voor startups en scale-ups: Het kabinet introduceert een aantrekkelijke fiscale regeling om medewerkersparticipatie bij deze bedrijven te bevorderen. De nieuwe maatregel biedt medewerkers een belastingvoordeel doordat de belastinggrondslag voor inkomsten uit aandelenopties wordt verlaagd naar 65%, wat resulteert in een lagere loonbelasting. Daarnaast wordt het moment van belastingheffing verschoven naar het moment van daadwerkelijke verkoop van de aandelen, in plaats van bij toekenning of uitoefening van de opties. Hiermee wordt het voor startups en scale-ups eenvoudiger om talent aan te trekken en te behouden, wat de concurrentiepositie van het Nederlandse innovatie-ecosysteem versterkt.
€100 miljoen extra voor WBSO (Wet Bevordering Speur en Ontwikkelingswerk)
Om innovatie te stimuleren verhoogt het kabinet de afdrachtvermindering voor de WBSO structureel met €100 miljoen. Dit moet bedrijven stimuleren om meer te investeren in R&D, omdat dit door deze regeling fiscaal gunstiger wordt. Dit is een mooie tegemoetkoming om meer innovatie te stimuleren. Echter, om Nederland concurrerend te houden moet er veel meer geïnvesteerd worden in R&D. De internationale afspraak dat er ten minste 3% van het BBP in R&D wordt geïnvesteerd, haalt Nederland bij lange na niet en blijft zo achterlopen op omringende landen die dit wel doen. Er moeten dus nog veel stappen gezet worden om dit te halen.
Digitale overheid
Voor de digitale overheid is nog weinig concreets te melden. Alhoewel de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS) op 6 juni wordt gepresenteerd, is er in de Voorjaarsnota geen geld voor uitgetrokken. Waarschijnlijk wordt dit met Prinsjesdag gepresenteerd. Wel is er een kleine reservering voor de iStrategie 2025-2030, bedoeld voor de digitale transformatie van BZK-VRO om de weerbaarheid tegen dreigingen te verhogen, nieuwe technologie te adopteren en de executiekracht van de organisatie te vergroten.
Duurzaamheid
Met de presentatie van de Klimaatnota vorige week bevestigt het kabinet zijn inzet op de klimaatambities en versterkt de regie op de aanpak van netcongestie. Public Policy Manager Duurzaamheid Jeroen van der Tang over de plannen: “Goed dat het kabinet digitalisering ziet als één van de oplossingen om het elektriciteitsnet beter te benutten, netcongestie te verminderen en 10-20 miljard aan investeringen te besparen.”
Het kabinet zet stevig in op het nationale energiebesparingsdoel uit de Energy Efficiency Directive (EED), voornamelijk via versterking van de uitvoering en handhaving van bestaande regelgeving. Op het gebied van duurzaamheid is het positief dat de SDE++ regeling voor stimulering van duurzame energie in 2026 alsnog kan doorgaan. Voor werkgevers is relevant dat de leasemarkt voor elektrisch vervoer vanaf 2027 via loonbelasting wordt gestimuleerd, waarvoor €85 miljoen is gereserveerd.
Het kabinet neemt extra regie in de aanpak van netcongestie en het toekomstbestendig maken van het elektriciteitsnet. Kortere procedures en de versnellingsaanpak bij TenneT moeten de doorlooptijden van de investeringen in het hoogspanningsnet aanzienlijk verkorten. Daarnaast moet het huidige elektriciteitsnet beter benut worden. Het Actieplan Digitalisering Energiesysteem (ADE), dat na de zomer wordt gepubliceerd, draagt hieraan bij door de toepassing van digitale oplossingen voor flexibilisering en energiebesparing te versnellen.
Het laatste nieuws
NLdigital trots op regierol Allemaal Digitaal bij herinzet afgeschreven apparaten Rijksoverheid
NLdigital overhandigt visie Digitale Overheid aan staatssecretaris Szabó
NLdigital pleit voor opname digitale devices in Wet Gratis Schoolboeken
NLdigital vreest lappendeken aan cyberbeveiligingseisen in Nederlandse implementatie NIS2
